“ Trường học Hạnh phúc”, đó là cụm từ mà tôi được nghe nhiều khi bước chân vào ngôi trường mang tên Hoa Sen. Và người khơi gợi cho tôi về Trường học Hạnh phúc đó là một người thầy – người có nhiều đóng góp cho giáo dục huyện Kỳ Anh cũng như cho Hà Tĩnh. Đó là ước mơ của thầy – Nhà giáo Hồ Gia Bảo.
Thế nào là trường học Hạnh phúc? Làm sao để học sinh cảm nhận được “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” ? Đó có phải là tại đó, mỗi ngày học sinh đến trường là mỗi ngày vui, người giáo viên đến trường mỗi ngày là một niềm hạnh phúc. Và ở đó, những áp lực về giáo trình giảng dạy, về thay đổi sách giáo khoa… được “hóa giải” một cách khoa học.
Và để xây dựng được một trường học Hạnh phúc, mỗi người giáo viên là một móc xích đóng vai trò quan trọng có tính quyết định thành công hay thất bại.
GS. Hà Vĩnh Thọ (nguyên Giám đốc Chương trình Trung tâm Tổng hạnh phúc quốc dân Bhutan) đã từng chia sẻ rắng “Nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực và xử lý các cảm xúc mạnh mẽ của trẻ là những kỹ năng đầu tiên để giáo dục các em. Để lan truyền được những cảm xúc tích cực đó, trước hết giáo viên phải luôn mang trong mình cảm xúc tích cực. Nói cách khác, đó phải là một người giáo viên hạnh phúc. Và điều quan trọng nhất đó là giáo viên dám chấp nhận thay đổi mình”.
Làm thế nào để trẻ cảm nhận được “ hạnh phúc” khi ở trường? Đó là một điều cần thiết, là điều quan trọng nhất. Bởi bắt đầu 3 tuổi, các trẻ em đã bắt đầu tới trường và ở trong môi trường đó cho đến khi trưởng thành, nếu ở đó không hạnh phúc thì có nghĩa là đó là nơi mà trẻ phải miễn cưỡng tới hằng ngày. Chúng ta cần có những phương pháp tích cực: đó là phương pháp dạy, là tôn trọng cảm xúc của mỗi đứa trẻ.
Phương pháp dạy chính là cách giao tiếp, truyền thụ kiến thức, truyền cảm hứng cho những đứa trẻ khi học ở trường. HỌC là nhu cầu tất yếu ở mỗi trẻ, và thầy cô chính là những người phải nắm được nhu cầu này và khám phá, truyền lửa kiến thứ, làm cho trẻ có thể nhập vai để khám phá những kiến thức mới lại xung quanh cuộc sống, hay những kiến thức “ khó nhằn” của Toán và Tiếng Việt. Chỉ là mỗi cá nhân học sinh lại có những nhu cầu khác nhau, ở một thời điểm khác nhau nên sẽ rất khó khăn để các em có thể cùng một lúc tập trung. Ngày trước, ở lớp các thầy cô sẽ “ thầy đọc – trò chép” nhưng bây giờ ta có thể khơi gợi, sử dụng các hình ảnh, thực hành các thí nghiệm .. để học sinh có thể tự nhận ra những kiến thức mới.
Người xưa có câu “ Học thầy không tày học bạn”, có những đứa trẻ học với thầy chưa chưa chắc đã tốt bằng học cùng bạn. Đó là điều mà bản thân tôi nhận thấy qua tiếp xúc với các bạn nhỏ hằng ngày. Từ đó, ta có thể thấy được lợi khi tổ chức cho học sinh học nhóm. Các bạn nhỏ có thể đồng hành và bổ sung cho nhau, chia sẻ mọi thứ với nhau.
Tôn trọng học trò cũng là một yếu tố cần và đủ để có thể làm nên một trường học hạnh phúc. Bạn có thể nhìn thấy kết quả của một đứa trẻ qua một việc làm nhưng chưa hẳn bạn đã thấy quá trình làm việc của nó. Có thể kết quả của nó làm được không cao, chưa làm bạn hài lòng nhưng đó lại là cả quá trình cố gắng hết sức của họ. Vì vậy, khi đánh giá học trò hay bất cứ người nào, hãy nhìn cả quá trình của người đó. Hãy đặt mình vào bản thân của đứa trẻ để có thể hiểu những gì trẻ nói, trẻ làm. Mỗi đứa trẻ là một các thể riêng biệt, có thể những sự khác biệt đó đôi khi khiến bạn khó chịu nhưng hãy tôn trọng nó. Và trong cuộc sống này, đôi khi chính sự khác biệt đó lại làm nên thành công của đứa trẻ sau này. Làm sao phải nhìn thấy được những thành công và phẩm chất mà các em có chứ không phải là nhìn thấy thứ mà học sinh mình đang yếu, đang thiếu. Người giáo viên phải làm tốt công việc chia sẻ cảm xúc của mình cho các em một cách thành thật nhất, phải dám chấp nhận thay đổi mình thì mới mong các em chia sẻ ngược lại.
Nếu bạn từng ghé thăm đến ngôi trường mang tên HBE, chắc hẳn bạn sẽ thấy tại ngôi trường này có những tôn chỉ được treo ngay ngắn tại dọc hành lang hay trong lớp học: “Tôn trọng sự khác biệt – Tôn vinh sự cố gắng” hay “ Truyền cảm hứng – Trao yêu thương” hay “ Liên tục trải nghiệm – Liên tục khám phá”. Đó chính là mục tiêu mà tất cả mọi người trong ngôi trường này đều nỗ lực để đạt được. Từ bác bảo vệ, cô lao công, chị nuôi dưỡng … cho đến giáo viên đứng lớp, cao hơn đó là Ban giám hiệu đều cố gắng hằng ngày.
Và bạn biết không? Phụ huynh của HBE cũng rất thân thiện và thấu hiểu cho giáo viên trong trường. Tại các lớp trong trường học mang tên HBE, mỗi lớp sẽ có một trang của lớp riêng. Tại đó, phụ huynh và giáo viên có thể thoải mái trao đổi, truyền thông tin của nhà trường tới phụ huynh, hay mang tâm tư, nguyện vọng của phụ huynh tới nhà trường; nắm bắt tình hình học tập của trẻ ở lớp để kịp thời phát huy những điểm tốt và ngăn chặn, điều chỉnh, sửa chữa các điểm hạn chế. Với cộng đồng, phụ huynh tạo các điều kiện để con được tham gia các hoạt động cộng đồng, thường xuyên trao đổi, phản ánh thông tin giáo dục con em qua các cuộc họp, câu lạc bộ…“Trường học Hạnh phúc” là nguyên lý tạo dựng nên trải nghiệm hạnh phúc của con người. Ở đó có sự kết nối với bản thân – kết nối với người khác – kết nối với thế giới tự nhiên. Hay giáo dục sự quan tâm khi tự quan tâm – quan tâm đến người khác và quan tâm đến môi trường. Khi mối quan hệ cộng đồng được lan tỏa, nó sẽ mang đến những kết quả tốt nhất. Cụ thể, cha mẹ cần làm gương cho trẻ để các em nhìn vào đó học tập theo. Từ đó hình thành cho trẻ kỹ năng lắng nghe. Chính kỹ năng lắng nghe sẽ dẫn đến những kỹ năng sâu hơn như lòng trắc ẩn.
Đó là điều quan trọng nhất trong 10 tiêu chí xây dựng trường học Hạnh phúc của UNESCO. Theo mô hình của UNESCO, trường học hạnh phúc cần đạt được 10 tiêu chí sau:
1. Tình bạn và các mối quan hệ trong cộng đồng trường học.
2. Thái độ và phẩm chất tích cực của giáo viên.
3. Tôn trọng sự đa dạng và khác biệt
4. Những giá trị và sự thực hành mang tính tích cực và hợp tác.
5. Điều kiện lao động và sức khỏe toàn diện cho giáo viên.
6. Kỹ năng và khả năng của giáo viên
7. Làm việc nhóm và tinh thần hợp tác. Học tập theo nhóm giữa học sinh và giáo viên.
8. Sức khỏe tinh thần và quản lí căng thẳng.
9. Môi trường học tập ấm áp và thân thiện
10. Môi trường an toàn, không có bắt nạt học đường và kỷ luật tích cực.
Tại HBE, đã có rất nhiều hội thảo diễn ra với chủ đề “ Trường học Hạnh phúc”, để giúp giáo viên và nhân viên tại hệ thống có thể hiểu và cùng nhau xây dựng nên một thương hiệu mang tên HBE.
Nếu bạn đã từng ghé thăm ngôi trường này, chắc chắn bạn đã thấy được những nụ cười trong vắt, tiếng chào lanh lảnh của các bạn nhỏ đang theo học tại đây; nụ cười thân thiện của giáo viên cũng như nhân viên khi vừa bước chân qua cánh cổng trường. Đó chính là hạnh phúc.
Nếu một ngày bạn thắc mắc, người giáo viên đứng lớp dạy những gid cho con mình trên lớp, kỹ năng và khả năng của giáo viên dạy con bạn ra sao? Hãy thử hỏi xem “ Con đã học được những gì? Con có vui không? Con thích học ở ngôi trường này chứ?….” Bạn sẽ có đáp án ngay sau đó.
Tinh thần làm việc nhóm của các bạn nhỏ tại Hoa Sen thế nào? Dù là mới lớp 1 thôi, nhưng các bạn rất ý thức nhé. Các bạn sẽ chỉ cho nhau một tiếng mới nào đó chưa biết rõ hay một phép toán khó nào đó , bạn biết rồi sẽ dạy cho bạn chưa biết. Không chỉ trong học mà trong cả việc chơi, sinh hoạt tại lớp, sự đoàn kết và yêu thương nhau thể hiện khá rõ. Bạn có thể quên chiếc balo trên chiếc xe đưa đón, nhưng yên tâm nhé, tí tẹo thôi, sẽ thấy một bạn nhỏ khác đưa balo lên tận lớp với “ Con cầm giúp balo cho bạn rồi này cô”. Hay bạn đi học mà quên mất cây bút chì ở nhà, yên tâm, “ cho bạn mượn cây bút này, viết cho đẹp nhé”. Đôi lúc bản thân mình nghĩ, học trò mình tình cảm quá, biết yêu thương, giúp đỡ bạn một cách tự giác rồi dù mới chỉ lớp 1 thôi.

Điều quan trọng tiếp theo đó chính là cơ sở vật chất của trường. Hiện tại, trường vẫn đang mượn cơ sở của trường Mầm non Hoa Sen – Thị xã Kỳ Anh song đến năm học 2019 – 2020, trường sẽ có cơ sở riêng cùng các cơ sở vật chất đầy đủ.
Và điều làm nên thương hiệu của một ngôi trường đó chính là chất lượng giáo dục trên học sinh. Để làm được điều đó, chương trình học là nhân tố quan trọng nhất. Tại trường Tiểu học Hoa Sen, bên cạnh chương trình học của Bộ giáo dục thì sẽ có những chương trình môn học được nhà trường mua bản quyền. Ví dụ, theo chương trình của Bộ giáo dục thì Học sinh tiểu học sẽ bắt đầu học Tiếng Anh từ lớp 3. Nhưng tại Tiểu học Hoa Sen, các bạn học sinh sẽ được làm quen ngay từ khi các bạn bước chân vào lớp 1. Cũng như thế, với môn Tin học – Cồng nghệ, các bạn học sinh lớp 1 được học cách về lập trình Robot, các phần mềm ứng dụng bổ trợ cho kiến thức các môn Toán, Mỹ thuật… nhằm phát triển tính tư duy, sáng tạo.
Có một điểm khác mà ta dễ dàng nhận ra sự khác biệt đó là Hoạt động sáng tạo tại trường Hoa Sen. Hoạt động sáng tạo được đưa vào chương trình với mục đích nhằm chuyển hóa kiến thức, kỹ năng, thái độ thành năng lực. chuyển hóa kiến thức, kỹ năng, thái độ thành năng lực. Và tại trường chúng ta, hàng tuần sẽ có 1 tiết hoạt động sáng tạo, mang tính chất phối hợp liên môn và tích hợp vào từng môn học giúp Học sinh củng cố lại kiến thức và phát triển khả năng sáng tạo của bản thân.
Trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, việc áp dụng phương pháp dạy học cần phù hợp. Và tại Hoa Sen, việc sử dụng bạn Robot Albert vào chương trình học giúp các bạn có thể nhanh chóng tiếp cận với sự tiên tiến của các nước, trở thành công dân toàn cầu. Học sinh được sớm làm quen, điều khiển Robot bằng các thẻ từ hay bằng các phần mềm trên máy tính, giúp học sinh sớm hoàn thiện bản thân.
Ngoài ra, tại Hoa Sen còn có một hoạt động học mà thiết nghĩ là khác so với các trường khác đó chính là hoạt động trải nghiệm. Mỗi tháng chúng ta sẽ có một chuyến trải nghiệm nhằm giúp các bạn học sinh thảo mãn ước mơ tìm hiểu, chạm tay vào những điều lí thú trong cuộc sống xung quanh. Người ta bảo “ Trăm lần nghe không bằng một lần thấy”, chính sự trải nghiệm thực tế này giúp các bạn học sinh dễ khắc sâu kiến thức hơn, có cảm hứng trong việc tìm hiểu cuộc sống, tăng thêm phần kiến thức.
Đó là một số nét khác trong chương trình tại Tiểu học Hoa Sen.
Theo bạn, tại HBE đã đủ tiêu chuẩn của trường học Hạnh phúc hay chưa? Nếu rồi, thì hãy cùng chung tay phát triển hơn nữa. Còn nếu chưa, hãy cùng chúng tôi hoàn thành ước mơ về một ngôi trường hạnh phúc bạn nhé. Bởi bạn biết không, có hạnh phúc thì mỗi đứa trẻ mới có thể phát triển hết mình, tạo ra giá trị con người cho toàn xã hội. Học sinh HBE có tự tin rồi thì phải có sự đam mê, đam mê nghề mình chọn, khi đã có sự đam mê rồi thì mình phải có sự quyết tâm, kiên nghị đến cùng để theo đuổi lý tưởng đó. Cuộc sống ngoài sự tự tin, khả năng thì còn cần giữ cho tâm mình sáng. Học sinh xuất thân từ ngôi trường HBE khi bước chân ra cuộc sống xung quanh , phải có tự tin vào bản thân, phải ước mơ hoài bão, phải có tâm sáng dẫn đường . Ngôi trường đã dạy các con trở thành những người nhân văn, sáng tạo và hạnh phúc thì không có gì là các con không thể khi những điều mong muốn của các con là chính đáng. Vững bước chân, cố gắng hết mình các bạn nhỏ nhé.
Hãy cùng HBE tạo môi trường tốt để mỗi đứa trẻ được phát triển hết mình để “ Khơi nguồn sáng tạo– Uơm mầm tài năng”, biến ước mơ về một trường học hạnh phúc thành sự thật trong một tương lai không xa. Hãy cùng đội ngũ giáo viên, nhân viên HBE đưa HBE thành ngôi trường Hạnh phúc đầu tiên tại mảnh đất Hà Tĩnh đầy nắng gió này.